Agenda a Chofnodion

https://www.abertawe.gov.uk/DatgeluCysylltiadau

Datganodd Cynghorwyr Peter Jones fuddiant yn eitem 16

Ni wnaethpwyd unrhyw ddatganiadau

Derbyn nodiadau’r cyfarfod(ydd) blaenorol a chytuno eu bod yn gofnod

cywir.

Ystyriodd y Panel lythyrau a chofnodion o gyfarfodydd blaenorol a chytunodd bod cofnodion y cyfarfod ar 9 Tachwedd 2020 yn gofnod cywir o'r cyfarfod. 

Rhaid cyflwyno cwestiynau’n ysgrifenedig, cyn hanner dydd ar y diwrnod gwaith cyn y cyfarfod fan bellaf. Rhaid i gwestiynau ymwneud ag eitemau ar yr agenda. Ymdrinnir â chwestiynau o fewn cyfnod 10 munud.

Ni ofynnwyd unrhyw gwestiynau gan aelodau'r cyhoedd.

Y Cyng. Louise Gibbard, Aelod y Cabinet dros yr Cefnogi Cymunedau

Joanne Portwood - Swyddog Polisi a Strategaeth

Daeth y Cynghorydd Louise Gibbard, Aelod y Cabinet dros Gefnogi Cymunedau, a Joanne Portwood, Swyddog Polisi a Strategaeth, i'r cyfarfod i gyflwyno'r Adolygiad o'r Cynllun Cydraddoldeb ac i ateb cwestiynau. Roedd Adam Hill, Dirprwy Brif Weithredwr/Cyfarwyddwr Adnoddau hefyd yn bresennol. Diolchodd y Panel i'r rhai a gymerodd ran am ddarparu adroddiad cynhwysfawr a llawn gwybodaeth. Nodwyd y materion canlynol:

·         Mae'r adroddiad yn adolygiad trawsbynciol gan y cyngor cyfan, sy'n amlygu ehangder a dyfnder y gwaith ar draws y cyngor a chyda sefydliadau partner. 

·         Y nod yw gwneud gwasanaethau mor hygyrch a chynhwysol â phosib.

·         Mae arwyddocâd arbennig i'r adolygiad eleni yng ngoleuni'r pandemig, a amlygodd lawer o anghydraddoldebau ledled y wlad.

·         Mae'r adolygiad yn adrodd ar rai astudiaethau achos rhagorol sy'n arddangos amrywiaeth o ddigwyddiadau, gwaith parhaus Cynrychiolwyr Cydraddoldeb ym mhob adran, cysylltu â fforymau cydraddoldeb, a gweithio gyda phobl hŷn drwy Gydlynwyr Ardaloedd Lleol.

·         Mae'n tynnu sylw at yr ymrwymiad corfforaethol parhaus i fynd i'r afael â thlodi.

·         Byddai gwelliannau'n cael eu mesur o ran bylchau yn y data a gedwir ar staff y cyngor a'r rhai sy'n rhyngweithio â ni. Mae hwn yn bwnc anodd gan fod hwn yn wirfoddol ac mae pobl yn aml yn amheus o ran darparu data o'r fath. Heb y data hwn mae'n anodd cyflwyno patrymau a datblygu ymwybyddiaeth o dueddiadau. Mae'n ddata defnyddiol wrth nodi gwahaniaethau fel bylchau cyflog.

·         Mae'r cyngor yn datblygu dull mwy cydgynhyrchiol o gasglu data a chlywyd y byddai mwy o ymgysylltu ar draws y cyngor yn werthfawr.

·         Mae rhwydwaith cyd-gynhyrchu Abertawe wedi'i gyfethol ar nifer o Bwyllgorau Datblygu Polisi (PDP).

·         Mae strategaeth ymgynghori a chyd-gynhyrchu newydd yn cael ei llunio.

·         Gofynnodd y Panel am ragor o wybodaeth am adran hanes achosion yr adolygiad ac enwau'r ysgolion a gymerodd ran yn y gyfnewidfa ysgolion. Byddai o ddiddordeb gwybod mwy am y trawstoriad o ysgolion a ddefnyddir a'r awdurdodau partner dan sylw.

·         Mae'r Panel hefyd yn cydnabod bod camau'n cael eu cymryd i wella'r broses o gasglu data, ond mae am wybod mwy am yr hyn y mae'r camau hyn yn ei olygu a pha sicrwydd y gellir ei roi i bobl y bydd eu gwybodaeth yn cael ei defnyddio'n briodol.

·         Esboniodd y Cynghorydd Gibbard fod system rheoli data newydd wedi'i hamlinellu yn yr adolygiad. Esboniwyd bod data'n ddienw ac felly'n edrych ar draws y sefydliad yn hytrach nag ar unigolion.

·         Deëllir, os nad oes gennym y data hwn i'w ddadansoddi, na fyddwn yn gallu canfod a yw gwahaniaethu'n digwydd yn anfwriadol neu'n anuniongyrchol ai peidio.

·         Mae Bwrdd Cydraddoldeb Strategol newydd yn cael ei sefydlu i hyrwyddo amcanion.

·         Eglurodd Adam Hill, Dirprwy Brif Weithredwr/Cyfarwyddwr Adnoddau, y bydd y system newydd ('Oracle Cloud') yn adeiladu ar y system Adnoddau Dynol a chyllid bresennol, gan ei gwneud yn fwy gwydn ac yn haws cael gafael ar wybodaeth a'i chofnodi.

·         Bydd data cyfredol a chywir yn ein helpu i ymateb yn gyflymach i sefyllfaoedd, megis effaith y pandemig ar y gymuned Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig (BAME).

·         Clywodd y Panel fod y cyngor yn gweithio'n agos gydag Adnoddau Dynol ac Undebau i ddeall sut i ofyn cwestiynau yn well, sut i eirio cwestiynau ac yn gyffredinol sicrhau gwrthrychau data nad oes diben negyddol i unrhyw wybodaeth a gesglir, ond yn hytrach eu bod yn gallu ymateb a chefnogi'r gweithlu.

·         Ar hyn o bryd, cesglir data gwirfoddol pan fyddant yn recriwtio, ac nid eto wedi hynny yn ystod cyflogaeth. Byddai'n ddefnyddiol cwestiynu sut y gallwn wella ac adeiladu ar y broses bresennol hon.

·         Mae angen datblygu'r diwylliant presennol i sicrhau pobl y gellir rhannu gwybodaeth yn agored, ac mai dim ond i'w cynorthwyo a'u helpu y caiff ei defnyddio.

·         Tynnodd aelodau'r Panel sylw at rai pryderon a fynegwyd gan unigolion yn y gymuned y byddai'n well ganddynt pe na bai'r term 'BAME' yn cael ei ddefnyddio, ond yn hytrach efallai Grŵp Lleiafrifoedd Ethnig. Cydnabu'r Panel fod hwn yn gysyniad i'r DU gyfan ac felly mae angen ei drafod yn ehangach y tu allan i'r Panel hwn.

·         Adran adroddiad 'Croeso Gwell i Abertawe' – sy'n ymwneud yn benodol â grwpiau lleiafrifol ffoaduriaid a cheiswyr lloches. Cydnabu'r Panel bresenoldeb grwpiau o'r fath a'r angen iddynt fod wedi dianc rhag trais a bygythiadau marwolaeth yn eu cymunedau eu hunain. Diolchodd aelodau'r Panel i'r cyngor am sicrhau bod arian ar gael ar gyfer pecynnau bwyd sy'n cael eu dosbarthu i grwpiau o'r fath, gan gynnwys teganau plant. Cydnabuwyd hefyd fod gwaith y trydydd sector a'r grwpiau gwirfoddol yn elfen hanfodol o'r Ddinas Noddfa hon.

·         Darparu Gwasanaethau'n Deg i Bawb (P9) – Teimlai'r Panel nad yw rhai prosiectau, megis Teuluoedd yn Gyntaf, yn cael eu hwyluso'n gyffredinol felly gallai'r teitl fod yn gamarweiniol. Cododd aelodau'r Panel bryderon ynghylch a yw'r teitl hwn yn addas i'r diben yn y cyd-destun hwn.

·         Esboniodd swyddogion fod Teuluoedd yn Gyntaf a rhaglenni cysylltiedig wedi bod yn destun cyllid gan Lywodraeth Cymru yn seiliedig ar Fynegai Amddifadedd Lluosog Cymru. Derbyniodd swyddogion fod bylchau yn y ddarpariaeth a dylid ystyried hyn wrth adrodd yn y dyfodol. Ymrwymodd swyddogion i ddarparu ateb cynhwysfawr ar y pwynt hwn a'r ffordd orau o fynd i'r afael ag amddifadedd ym mhob ward.

·         Holodd y Panel am ddealltwriaeth gyffredinol o ofynion cyfreithiol yr Adolygiad. Esboniodd swyddogion fod y rhwymedigaeth yn codi o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 a bod dyletswyddau penodol i adrodd yn flynyddol a datblygu Cynllun Cydraddoldeb Strategol newydd. Cydnabu swyddogion fod yr adroddiad yn eithaf cyfreithlon ac y gallai adroddiadau yn y dyfodol ddatblygu iaith er mwyn sicrhau gwell eglurder a dealltwriaeth.

·         Mae Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus yn gosod rhwymedigaeth ar y cyngor i ddangos ac adrodd ar y camau a gymerir bob blwyddyn. Wrth adrodd yn y dyfodol, byddai'n ddefnyddiol gwahanu dyletswydd gyfreithiol oddi wrth gamau gweithredu'r cyngor a gymerwyd yn ychwanegol at ofynion cyfreithiol.

·         Tynnodd y Panel sylw at y ffaith y dylid cynnwys dadansoddiad cost a budd yn yr adolygiad. 

·         Asesiadau Effaith Cydraddoldeb paragraff 5.3: Holodd yr aelodau a oes unrhyw ddilyniant ar AEC a holwyd a ydym yn casglu gwybodaeth ganddynt ac yn dilyn y canlyniadau. Cydnabu'r Cynghorydd Gibbard y dylid gwneud hyn ac efallai y byddai'n briodol i'r Bwrdd Cydraddoldeb Strategol newydd oruchwylio.

·         Mae angen edrych yn fanylach ar effeithiau cronnol AEC, sydd bellach yn cael eu cysylltu'n gynhenid ag asesiadau Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.

·         Mynegodd swyddogion obaith y byddai adrannau'n cymryd perchnogaeth o AEC, gyda chymorth y Tîm Cydraddoldebau, a dylai'r asesiadau hyn aeddfedu o fewn unrhyw broses prosiect.

·         Clywodd y Panel fod gwaith yn mynd rhagddo i adolygu gweithdrefnau AEC a datblygu proses newydd sy'n ymwneud ag Asesiadau Effaith Integredig; gan ystyried y ddyletswydd economaidd-gymdeithasol newydd a fydd yn ofynnol o fis Ebrill 2021, gan sicrhau bod penderfyniadau'r cyngor yn ystyried y rhai o gefndiroedd economaidd-gymdeithasol difreintiedig.

·         Cydlyniant Cymunedol, Paragraff 5.7:  Teimlai'r Panel mai dyma ddylai fod y brif flaenoriaeth ac felly'r eitem gyntaf o adrodd. Mae arweinwyr cymunedol yn cymryd cyfrifoldeb am gydlyniant cymunedol a dylid defnyddio'r egwyddor hon fel safon ar gyfer cydraddoldeb. Mae cydraddoldeb yn ymwneud â chydlyniant a chynnwys pawb; dylai hyn ddod yn un o brif nodweddion adrodd yn y dyfodol.

·         Mynegwyd barn am sut y mae'r pandemig wedi amlygu mwy o ymdeimlad o gydlyniant cymunedol a dylem adeiladu ar hynny.

Adolygodd y panel y llythyrau ac ymatebion gan Aelodau'r Cabinet