Agenda a Chofnodion

www.swansea.gov.uk/disclosuresofinterests

Dim

Dim

Derbyniodd y Panel lythyr a chofnodion cyfarfod y Panel a gynhaliwyd ar 22 Hydref 2020.

Rhaid cyflwyno cwestiynau’n ysgrifenedig, cyn hanner dydd ar y diwrnod gwaith cyn y cyfarfod fan bellaf. Rhaid i gwestiynau ymwneud ag eitemau ar yr agenda. Ymdrinnir â chwestiynau o fewn cyfnod 10 munud.

Ni dderbyniwyd unrhyw gwestiynau gan y cyhoedd.

Cyfarfod â'r Pennaeth, Cadeirydd y Llywodraethwyr a'r Cynghorydd Her.

Rhan o Baneli yn gwylio briff ar les mewn ysgolion.

Cyfarfu'r Panel â Phennaeth, Cadeirydd ac Is-gadeirydd Llywodraethwyr Ysgol Gynradd Waun Wen, fel rhan o'u brîff parhaus i gadw llygad ar les mewn ysgolion.  Dewiswyd yr ysgol oherwydd yr arfer da mae'n ei ddangos wrth roi lles wrth wraidd yr addysgu. 

Gwnaeth y Pennaeth gyflwyniad, a oedd yn cynnwys y pwyntiau canlynol:

·         Cyd-destun yr ysgol gan gynnwys 57% o Brydau Ysgol am Ddim, 47% Saesneg fel Iaith Ychwanegol (27 iaith) a 42% o Anghenion Dysgu Ychwanegol (5 datganiad), mae nifer uchel o ddisgyblion yn byw yn ardaloedd 1 neu 2 Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru.

·         Mae llawer o ddisgyblion yr ysgol wedi dioddef o Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod a elwir hefyd yn ACES.

·         Un o'r materion allweddol a wynebir yn yr ysgol yw anghenion lleferydd, iaith a chyfathrebu.

·         Mae'r ysgol yn ymdrechu i roi lles disgyblion wrth wraidd popeth y mae'n ei wneud.

·         Wynebodd yr ysgol nifer o heriau cyn COVID-19 gan gynnwys: sgorau gwaelodlin isel iawn, diffyg geirfa, anhawster yn defnyddio iaith fynegiannol, plant sydd wedi dioddef trawma, y gwasanaethau cymdeithasol yn ymwneud â theuluoedd, plant nad ydynt yn gallu rheoleiddio eu hunain, plant nad ydynt yn barod i ddysgu.

·         Roedd rhai o'r ffyrdd yr oedd yr ysgol yn mynd i'r afael â'r problemau hyn yn cynnwys defnyddio hyfforddiant ar eirfa (cyflwyno gwersi geirfa penodol), hyfforddiant ar drawma, a gweithiodd ACES gyda Phrosiect Gwella a'r Prosiect Lab Empathi (datblygu geirfa i fynegi teimladau).

·         Ers cyfnod y cyfyngiadau symud a thu hwnt roedd rhai o'r pethau a wnaed gan yr ysgol yn cynnwys ffonio teuluoedd, dosbarthu bwyd i ddisgyblion sy'n cael prydau ysgol am ddim, rhedeg banc bwyd yn yr ystafell staff i rieni, caffael wyau Pasg i bob disgybl, dosbarthu toes chwarae a llyfrau gwaith i bob disgybl.

·         Roedden nhw am annog lles wrth i ddisgyblion ddychwelyd i'r ysgol yn yr hydref felly crëwyd ffilm fer yn dangos sut y byddai’r ysgol yn gweithio ac yn edrych drwy gyfnod COVID-19 i leddfu disgyblion cyn iddyn nhw fynychu.

·         Maent yn ceisio sicrhau lles corfforol a meddyliol drwy sicrhau bod cyfleoedd ymarfer corff rheolaidd a chymorth priodol yn yr ystafell ddosbarth, gan gynnwys ioga er enghraifft.

·         Amlinellwyd y gefnogaeth gan Lywodraethwyr, gan gynnwys galwadau ffôn rheolaidd gyda'r Cadeirydd a’r Is-gadeirydd, cymorth dros e-bost, cytunwyd ar y newidiadau i bolisi a chwricwlwm, mae'r Is-gadeirydd yn cyfarfod yn rheolaidd â Chydlynwyr ADY.

·         Amlinellwyd y gefnogaeth gan yr awdurdod lleol yn ystod y cyfyngiadau symud, ac roedd rhywfaint o hyn yn cynnwys: cyrsiau a drefnwyd gan yr awdurdod lleol, llythyrau at rieni gan y cyfarwyddwr dros dro, cefnogaeth gan swyddog iechyd a diogelwch, dywedodd y Pennaeth ei fod yn teimlo fel bod tîm yn cefnogi'r ysgol... bod yr awdurdod y tu ôl i chi ac yn eich cefnogi, roedd hefyd gefnogaeth dda i les penaethiaid a staff.

·         Dywedodd y Pennaeth fod y Cyngor Iechyd a Diogelwch a'r gefnogaeth gan y gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu yn wych o ran eu tywys drwy unrhyw faterion sy'n ymwneud â COVID-19.

Dywedodd Aelod y Cabinet dros Wella Ysgolion, Dysgu a Sgiliau fod cyd-destun yr ysgol yn heriol iawn ond bod Uwch-dîm Rheoli'r ysgol wedi mynd i'r afael â'r hyn y mae angen ei wneud i gael disgyblion mewn sefyllfa i allu dysgu.  Dywedodd ei fod yn wych gweld sut y gall disgyblion, pan gânt eu cefnogi, ddod yn fwy gwydn ac yn gallu dysgu.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Addysg ei bod yn falch o Ysgol Gynradd Waun Wen bob amser ond yn ystod cyfnod COVID-19, maen nhw wedi mynd ymhell y tu hwnt i hynny.

Diolchodd y Panel i'r Pennaeth, y Cadeirydd ac Is-gadeirydd Llywodraethwyr yr ysgol am fod yn bresennol yng nghyfarfod y Panel ac am amlinellu peth o'r gwaith ysbrydoledig y maent yn ei wneud gyda disgyblion yr ysgol mewn amgylchiadau mor heriol.

Y Cynghorydd Jen Raynor, Aelod y Cabinet dros Wella Addysg, Dysgu a Sgiliau, a Helen Morgan Rees (Cyfarwyddwr Addysg Gweithredol),

Kate Phillips (Pennaeth y Tîm Cymorth Ysgolion, y Gwasanaeth Cyflawniad a Phartneriaeth)

Cyfeiriodd y Gynhadledd Cynllunio Gwaith Craffu ym mis Hydref yr eitem hon at y Panel Craffu Addysg oherwydd bod Cynghorwyr yn deall bod nifer y ceisiadau i ddadgofrestru disgyblion wedi cynyddu'n sylweddol o ganlyniad i sefyllfa COVID-19.  Felly, gwahoddodd y Panel yr Aelod Cabinet priodol, y Cyfarwyddwr Addysg a'r Pennaeth Cymorth Addysg i drafod y mater. 

Clywodd y Panel:

·         Nid yw'r awdurdod lleol yn gyfrifol am ddarparu Addysg Ddewisol yn y Cartref ac nid oes ganddynt unrhyw rwymedigaeth statudol i'w chefnogi. Fodd bynnag, o dan Adran 436A o Ddeddf Addysg 1996, mae gan yr Awdurdod Lleol ddyletswydd i wneud trefniadau i nodi plant nad ydynt yn derbyn addysg addas.

·         Er nad oes fframwaith cyfreithiol ar gael i'r Awdurdod Lleol fonitro darpariaeth addysg yn y cartref yn rheolaidd, mae'r cyngor yn ymwybodol o'n dyletswyddau gofal ehangach a byddwn yn cysylltu â rhieni i drafod eu darpariaeth addysg yn y cartref barhaus.

·         Os oes gan blentyn ddatganiad o anghenion dysgu ychwanegol, bydd angen i'r Panel Anghenion Dysgu Ychwanegol ystyried y cais, diwygio'r datganiad yn unol â hynny a sicrhau y gellir bodloni gofynion y datganiad.

·         Sefyllfa Abertawe: Rydym yn ymwybodol o 234 o deuluoedd sy'n darparu addysg ddewisol yn y cartref. Mae'r ffigur hwn yn newid yn aml.  Rydym yn derbyn ac yn parchu hawl rhieni i ddewis Addysg Ddewisol yn y Cartref ac rydym yn ystyriol o'n ffiniau. Rydym yn ymdrechu i weithio mewn ffordd gefnogol i feithrin perthnasoedd da â rheini sy'n addysgu yn y cartref.

·         Mae pobl yn penderfynu dadgofrestru eu plant o'r ysgol ac addysgu gartref am amrywiaeth eang o resymau ond mae hyn wedi cynyddu ers COVID-19 gydag 88 o geisiadau'n cael eu gwneud.

·         Mae cymorth a mesurau diogelu yn cynnwys canolbwyntio ar feithrin perthynas gadarnhaol â'r gymuned addysg ddewisol yn y cartref, cynnig cyfeirio, cyngor ac arweiniad. Os oes amgylchiad sy'n peri pryder, bydd angen i swyddogion addysg ystyried a ddylid cysylltu â gwasanaethau ac asiantaethau perthnasol eraill. Gellir defnyddio Gorchmynion Presenoldeb yn yr Ysgol fel yr opsiwn olaf os oes pryder nad yw addysg addas yn cael ei darparu. Mae'n well gennym weithio mewn partneriaeth ag addysgwyr yn y cartref

·         Gall disgybl sydd wedi cael ei addysgu yn y cartref wneud cais i gael ei aildderbyn i ysgol a gynhelir ar unrhyw adeg.

·         Mae rhai rhieni'n bryderus am y plant yn dychwelyd i'r ysgol oherwydd COVID-19 yn enwedig lle mae pryderon iechyd teuluol.  Cynigiwyd ymagwedd fwy hyblyg o ran dileu'r unigolyn o'r rôl, peidio â chosbi am ddiffyg presenoldeb a rhoi sicrwydd ynghylch cynnal  asesiadau risg

·         Roedd canllawiau statudol newydd gan Lywodraeth Cymru yn destun ymgynghoriad ym mis Hydref 2019 ond ar hyn o bryd maent wedi’u gohirio gan fod ymatebion COVID-19 yn derbyn blaenoriaeth. Mae Abertawe'n barod i ymgymryd â gofynion y canllawiau statudol os cânt eu gweithredu.

·         Byddwn yn parhau i feithrin perthnasoedd gwaith da â’r gymuned Addysg Ddewisol yn y Cartref

·         Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu swm bach o arian ychwanegol i gynghorau er mwyn cefnogi Addysg Ddewisol yn y Cartref, ac mae ystyriaethau o ran sut i ddyrannu'r arian hwn yn y ffordd orau'n cael eu trafod ar hyn o bryd.

Sicrhawyd y Panel gan yr ymagwedd y mae'r cyngor yn ei defnyddio o ran addysg ddewisol yn y cartref. Roeddent yn falch o glywed am y mesurau diogelu a roddwyd rhoi ar waith o ystyried canllawiau cyfredol Llywodraeth Cymru ar y mater hwn. Hoffai'r Panel weld cofrestr o ddisgyblion sy'n cael addysg ddewisol yn y cartref yn cael ei rhoi ar waith ond maent yn cydnabod y gall Llywodraeth Cymru gael gafael ar hyn. Edrychwn ymlaen at gyhoeddi'r canllawiau statudol hynny.

Cytunwyd ar y Rhaglen Waith.