Agenda a Chofnodion

Ail-gadarnhawyd y Cynghorydd Lyndon Jones fel Cynullydd y Panel.

www.abertawe.gov.uk/DatgeliadauBuddiannau

Dim

Dim

Cafodd llythyrau eu derbyn a'u hystyried gan y panel.  Cytunwyd ar y cofnodion.

Rhaid cyflwyno cwestiynau’n ysgrifenedig, cyn hanner dydd ar y diwrnod gwaith cyn y cyfarfod fan bellaf. Rhaid i gwestiynau ymwneud ag eitemau ar yr agenda.

Ni ofynnwyd unrhyw gwestiynau gan y cyhoedd.

Y Cynghorydd Jen Raynor, Aelod y Cabinet dros Wella Addysg, Dysgu a Sgiliau, a Helen Morgan Rees (Cyfarwyddwr Addysg Gweithredol)

Cyfarfu’r Panel ag Aelod y Cabinet dros Wella Addysg, Dysgu a Sgiliau, y Cynghorydd Jen Raynor a'r Cyfarwyddwr Addysg Dros Dro, Helen Morgan Rees, i drafod sut mae addysg yn adfer yn dilyn effeithiau COVID-19.  Clywodd a thrafododd y Panel y canlynol:

·         Y flaenoriaeth ar ddechrau mis Medi oedd cael cynifer o ddisgyblion yn ôl i'r ysgol â phosib.  Rhoddwyd cyfnod gras tan 14 Medi gan Lywodraeth Cymru, pan ddisgwylid y byddai pob ysgol yn gwbl weithredol. Cyflawnwyd hyn yn Abertawe yn llwyddiannus, drwy waith caled y penaethiaid a staff yr ysgol a chydweithio agos rhwng pawb a oedd yn rhan o'r Grŵp Tasg a Gorffen a sefydlwyd i fynd i'r afael â'r cyfnod anodd hwn. Mae'r Grŵp Tasg a Gorffen bellach wedi atal gweithgarwch ond bydd yn ailymgynnull ym mis Rhagfyr i weld a oes angen i ni adolygu unrhyw beth wrth i amser fynd yn ei flaen.

·         Roedd datblygu canllawiau gweithredol lleol i ysgolion ar ben y canllawiau gweithredol a gynigiwyd gan Lywodraeth Cymru yn allweddol i lwyddiant ein hadferiad a'n dychweliad i addysg yn Abertawe.  Gan gynnwys datblygu cynllun parhad dysgu, mae hynny wedi ein gwasanaethu'n dda, yn enwedig mewn perthynas â'r dysgu cyfunol sy'n ofynnol ac sydd wedi bod yn ofynnol. Mae polisi clir wedi'i ddatblygu fel bod ysgolion yn gallu ymateb ar fyr rybudd os gofynnir i blant hunanynysu.

·         Rydym yn darparu prydau ysgol am ddim yn ystod y cyfnodau gwyliau rhwng nawr a Phasg 2021, rydym yn dal i ddarparu taliadau a byddwn yn parhau i wneud hynny, naill ai taliadau uniongyrchol i gyfrifon banc neu barseli bwyd yn ystod y gwyliau hyn.

·         Dechreuodd addysg orfodol ar 14 Medi ac ers hynny rydym wedi gweld presenoldeb da a chadarn yn ein hysgolion ledled Abertawe.  Ar ddechrau mis Medi, cawsom gynifer â 60 o geisiadau gan rieni yn gofyn i addysgu eu plant gartref trwy ddewis. Fodd bynnag, ers mis Medi, rydym wedi gweld cyfradd presenoldeb uchel ar draws ysgolion ac mae hyn wedi aros yn sefydlog ar gyfer y cyfnod hwn.

·         Bu'n rhaid i'n Prifathro ac arweinwyr ysgolion wneud penderfyniadau anodd iawn er mwyn cadw ein hysgolion mor ddiogel â phosib. Roedd y cyngor o'r safbwynt pe byddent yn gwneud unrhyw benderfyniadau yn seiliedig ar asesiad risg cadarn iawn, y byddai'r cyngor yn cefnogi'r penderfyniadau hynny ac eglurwyd hynny iddynt ar ddechrau'r tymor.  Rydym wedi canolbwyntio ar les staff ysgolion ac yn enwedig arweinwyr ysgolion. Rydym wedi gorfod gwneud penderfyniadau anodd iawn hyd at ddechrau'r tymor er mwyn sicrhau bod eu sefydliadau'n gweithio'n dda ac rydym wedi ceisio annog llywodraethwyr i ofyn y cwestiynau hynny i'w penaethiaid yn benodol er mwyn sicrhau y gofalir am eu lles.

·         Fodd bynnag, mae angen i ni herio'r holl weithrediadau o hyd er mwyn sicrhau eu bod yn gweithredu'n barhaus ar lefel ddiogel a bod yr asesiadau risg hynny'n cael eu gweithredu.  Yr wythnos hon, aeth yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch i naw o'n hysgolion i ymweld â safleoedd er mwyn sicrhau bod ein hysgolion yn dal i fod yn ddiogel o ran COVID-19. Cawsom hefyd ymweliad rhithwir gan ein rheolydd addysg, Estyn.

·         Yn ystod y prif gyfyngiadau symud, bydd Cynghorwyr wedi clywed am set gyson o egwyddorion ar gyfer ein hysgolion er mwyn sicrhau rhywfaint o gonsensws. Roeddem yn symud ymlaen gyda'n gilydd, ac yn cryfhau wrth wneud hynny drwy wneud penderfyniad gyda'n hathrawon a'n pennaeth.

·         Rydym wedi cynyddu'r defnydd o'n llwyfannau digidol gan gynnwys Ysgol Rithwir Abertawe a phlatfform HWB, y siaradais â chi amdano ym mis Gorffennaf, ac rydym wedi gweld rhagor o bobl yn manteisio arnynt, sy'n gadarnhaol.

·         Derbyniodd ysgolion grant penodol i helpu plant i ddal i fyny, o'r enw 'rhaglen ddysgu gyflym'.  Roedd hyn i’w galluogi i ychwanegu at allu eu gweithlu a'u hamser dysgu ar gyfer grwpiau penodol o ddysgwyr sydd ei angen fwyaf.

·         Roeddem wedi ceisio mabwysiadu ymateb cymesur yn Abertawe pan welsom achosion yn dod i mewn i ysgolion o'r gymuned. Daw'r arweiniad a'r cyngor gan swyddogion iechyd yr amgylchedd. Felly, pan wneir penderfyniad i leihau'r gweithrediad mewn unrhyw ysgol, caiff ei wneud mewn partneriaeth â'r gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu lleol.

·         Roeddem yn teimlo ei bod yn hanfodol yn ystod y cyfnodau ansicr hyn fod yn rhaid i ni gyfathrebu'n glir iawn â rhieni ac unrhyw gymuned ysgol.

·         Yn ystod mis Medi a mis Hydref, cafodd y cwricwlwm cenedlaethol ei israddio er mwyn galluogi athrawon i ganolbwyntio ar les plant wrth iddynt ddychwelyd i addysg.

·         Defnyddiwyd catalydd y cyfyngiadau symud cyntaf i ddysgu a gwneud pethau'n wahanol. Felly, mae'r ffordd yr ydym yn gweithredu'n awr fel adran sy'n rhyngweithio â'n partneriaid ysgol yn wahanol iawn ac nid ydym yn bwriadu newid hyn yn ôl.

·         Gwnaethom roi cyngor i'n hysgolion yn ystod misoedd yr haf ar wydnwch a'r newid yn ôl. Hefyd ar brofedigaeth, a ddarparwyd ar y cyd â'n gwasanaeth seicoleg addysg yma yn Abertawe.

·         Roedd gennym bryderon am yr hyn a fydd yn digwydd yn ystod yr arholiadau. Cafwyd adolygiad annibynnol o arholiadau mewn perthynas â 2020, a fydd yn adrodd yn fuan. Yn ogystal â hyn, roeddem yn disgwyl clywed gan Lywodraeth Cymru ar 9 Tachwedd am yr hyn a fydd yn digwydd yn 2021.

Cwestiwn: A oes unrhyw blant sy'n ei chael hi'n anodd cysylltu ag offer cyfrifiadurol neu gael mynediad atynt?  Yn ystod misoedd yr haf, dosbarthom lawer o offer, a mabwysiadwyd dull hyblyg iawn o sicrhau bod unrhyw ddisgybl sydd wedi'i eithrio'n ddigidol yn dal i dderbyn yr offer hwnnw a'r cysylltedd.  Byddwn yn parhau i fonitro hynny'n ofalus. Rydym yn annog ein hysgolion i gyfathrebu â ni er mwyn inni allu eu helpu os oes ei angen arnynt, ond ar y cyfan, rydym yn hyderus bod ganddynt yr hyn sydd ei angen arnynt.

Cwestiwn:  O ran presenoldeb, beth yr ydym yn ei wneud am y disgyblion nad ydynt wedi gofyn am ganiatâd i fod gartref? A ydym yn cadw'r niferoedd sy'n ymwneud â hynny?  Sut mae mynd ar drywydd diogelu?  Mae swyddogion lles yn mynd ar drywydd rhai o'r galwadau hynny o ysgolion i'r cartref os oes angen. Mae gennym hefyd swyddog diogelu ym maes addysg, os oes unrhyw bryderon penodol. Rydym yn gweithio gydag eraill gan gynnwys y gwasanaethau cymdeithasol, i sicrhau ein bod yn gweld pob plentyn ac os nad yw plant yn dod i'r ysgol heb reswm da dros hynny, byddwn yn mynd ar drywydd hyn drwy ein swyddogion lles addysg.

Rydym wedi cadw rhestr benodol o ran plant sy'n agored i niwed, felly mae ysgolion yn nodi'r rheini yr oeddent yn credu eu bod yn agored i niwed - ar draws ysgolion Abertawe roedd gennym oddeutu 3000.  Roedd dysgwyr yn agored i niwed am sawl rheswm.  Gwnaethom leihau'r rhestr honno i sicrhau ein bod yn edrych ar y plant lle'r oedd perygl o niwed yn ystod cyfnod y cyfyngiadau symud ac archwiliwyd y rhestr benodol honno'n ofalus iawn.

Cwestiwn: Sut rydym yn cadw golwg ar beth yn union sydd wedi cael ei dalu a beth sydd heb ei dalu?  Rydym bob amser wedi bod yn gyson o ran y meini prawf rydym wedi'u cynnig i ysgolion ac wedi ailadrodd y neges hon yn aml, ei bod yn rhaid iddi fod yn ychwanegol, yn gost na ellir ei hosgoi. Gallai fod gwrthodiad o ran yr hyn yr ydym yn ei hawlio, yr amodau yr ydym wedi'u darparu i ysgolion, rydym yn weddol hyderus y bydd yr arian hwnnw'n dilyn gan Lywodraeth Cymru. Nid oes unrhyw sicrwydd,ac yn nhermau cynllun wrth gefn os oes unrhyw ysgol mewn sefyllfa anodd gan ei bod wedi gorwario ac nid yw’n derbyn unrhyw gredyd, yna byddai angen i ni edrych yn ofalus ar gynllun adfer.

Cwestiwn: Ydych chi’n pryderu am yr oedi cyn i ganlyniadau profion gyrraedd ar gyfer aelodau staff ysgolion?  Pa gamau sy'n cael eu cymryd i wthio am ymatebion cyflymach ac a oes unrhyw beth ychwanegol y gallem fod yn ei wneud fel Panel Craffu i gefnogi hyn? Mae hyn yn bwysig gan ei fod yn fater i'r cyngor cyfan. Mae'r arweinydd a nifer o aelodau'r cabinet yn gweithio ar hyn.   Yn ôl yr hyn a ddeallaf, roeddem yn mynd i gysylltu â rhagor o'r prifysgolion a gweld a allwn gyflwyno rhagor o brofiad o'r labordy. Un broblem yw nad yw gweithlu'r ysgol bob amser yn nodi eu bod yn weithwyr hanfodol, felly mae hwnnw'n ddarn o waith y mae angen inni ei wneud i sicrhau ein bod yn rhoi tic yn y blwch cywir.

Cwestiwn: Ydych chi'n meddwl y bydd model yr hwb gymunedol yn cael ei ddefnyddio eto? Nid oes bwriad i ailedrych ar y lleoliadau gofal plant brys hynny. Blaenoriaeth Llywodraeth Cymru a ni fel cyfarwyddwyr addysg yw parhau gyda'r dysgu gymaint â phosib. Bydd tarfu o'n blaenau ond gallwn leihau'r rhain gan ein bod wedi gwneud ein hysgolion mor ddiogel â phosib o ran COVID-19.

Amlinellodd y Cyfarwyddwr Dros Dro y blaenoriaethau presennol ym maes addysg gan gynnwys:

·         Darpariaeth EOTAS lwyddiannus a strategaeth ymddygiad cadarnhaol

·         Gwella’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol

·         Cadw dysgwyr yn ddiogel

·         Meithrin gallu digidol ym maes addysg

·         Rhoi'r cwricwlwm newydd ar waith

·         Cynnig dysgu proffesiynol

Dywedodd Aelod y Cabinet, y Cynghorydd Jen Raynor, fod yr Adran Addysg yn gweithio'n wych fel tîm, roedd cyfarfodydd, gan gynnwys y Grŵp Tasg a Gorffen a oedd yn cynnwys nifer o bartneriaid  a Phenaethiaid, wedi bod yn agored ac yn onest, sy'n ddefnyddiol ar gyfer datrys unrhyw broblemau.  Mae llawer o hyder yn ein penaethiaid y gwrandawyd ar eu barn a'u parchwyd yn ystod y cyfnod hwn.  Dywedodd ei bod yn falch iawn o'r ffordd y mae'r adran yn cael ei chynnal a'i bod yn fwy na bodlon gyda'n sefyllfa bresennol.

Cytunodd y Panel i anfon llythyr at y Cyfarwyddwr Addysg y gall ei drosglwyddo i holl staff yr ysgol sy'n diolch iddynt am eu gwaith rhagorol dros y cyfnod anodd hwn.

Trafododd y Panel ar eu rhaglen waith a chytuno arni gynnwys ychwanegu Addysg Ddewisol yn y Cartref i'r cyfarfod ar 19 Tachwedd ac ychwanegu cyfarfod ym mis Mai lle byddant yn edrych ar Addysg Heblaw yn yr Ysgol (EOTAS) a Rhaglen Ysgolion yr 21ain Ganrif. Byddent hefyd yn hoffi cael y wybodaeth ddiweddaraf yn rheolaidd am sut mae COVID-19 yn effeithio ar addysg ac ysgolion, a chynhelir y nesaf o'r rhain yn ystod cyfarfod mis Rhagfyr.

Daeth y cyfarfod i ben am 5.15pm