Agenda, decisions and minutes

 

www.abertawe.gov.uk/DatgeluCysylltiadau

 

1)        Y Cynghorydd S J Rice – eitem 11 - Adolygiad Perfformiad Blynyddol 2023/24 – personol.

 

2)        Y Cynghorydd  C Anderson, M Baker, P Downing, N Furlong, T J Hennegan & T M White – eitem 12 - Gosod Rhenti CRT 2025/26. – personal.

 

3)        Y Cynghorydd  A M Day, S J Rice & R V Smith – eitem 13 - Adolygiad o Drefniadau Derbyn Ysgolion Cyngor Abertawe.

 

4)        Y Cynghorydd S J Rice – eitem 15 - Cwestiynau gan y Cynghorwyr.  – personal.

 

5)        Y Cynghorydd J W Jones & M H Jones - eitem 16 - Cwestiynau gan y Cynghorwyr.  – personal.

 

6)        Y Cynghorydd C A Holley - eitem 16 - Cwestiynau gan y Cynghorwyr.  – personol ac yn rhagfarnu.

 

Rhoddodd y Prif Swyddog Cyfreithiol gyngor ynghylch y buddiannau personol a rhagfarnus posib a all fod gan Gynghorwyr a/neu Swyddogion ar yr agenda.

 

Atgoffodd Pennaeth y Gwasanaethau Democrataidd gynghorwyr a swyddogion y dylid llenwi'r daflen "Datgeliadau o fuddiannau personol a rhagfarnus" dim ond os oes gan y Cynghorydd/Swyddog gysylltiad i'w ddatgan. Nid oes angen dychwelyd ffurflenni os nad oes unrhyw beth i'w ddatgan. Hysbyswyd Cynghorwyr a Swyddogion hefyd y dylid datgan unrhyw fudd ar lafar ac yn ysgrifenedig ar y daflen.

 

Yn unol â darpariaethau'r Côd Ymddygiad a fabwysiadwyd gan Ddinas a Sir Abertawe, datganwyd y buddiannau canlynol:

 

1)             Datganodd y Cynghorydd S J Rice fuddiant personol yng Nghofnod 69 "Adolygiad Perfformiad Blynyddol 2023/24".

 

2)             Datganodd y Cynghorwyr C Anderson, M Baker, P Downing, N Furlong, T J Hennegan a T M White fuddiant personol yng Nghofnod 70 "Gosod Rhenti'r Cyfrif Refeniw Tai (HRA) 2025/2026".

 

3)             Datganodd y Cynghorwyr A M Day, S J Rice ac R V Smith fuddiant personol yng Nghofnod 71 "Adolygiad o Drefniadau Derbyniadau Ysgolion Cyngor Abertawe".

 

4)             Datganodd y Cynghorydd S J Rice fuddiant personol yng Nghofnod 73 "Cwestiynau Cynghorwyr".

 

5)             Datganodd y Cynghorwyr J W Jones ac M H Jones fuddiant personol yng Nghofnod 74 "Cwestiynau Cynghorwyr".

 

6)       Datganodd y Cynghorydd C A Holley fuddiant personol a rhagfarnus yng Nghofnod 74 "Cwestiynau Cynghorwyr" a gadawodd cyn y drafodaeth yn ei gylch.

Cymeradwyo a llofnodi cofnodion y cyfarfod(ydd) blaenorol fel cofnod cywir.

 

Cymeradwywyd

Penderfynwyd cymeradwyo'r cofnodion canlynol a'u llofnodi fel cofnod cywir:

 

1)             Cyfarfod cyffredin y cyngor a gynhaliwyd ar 3 Hydref 2024.

Er Gwybodaeth

Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyfreithiol adroddiad gwybodaeth a oedd yn nodi'r ymatebion ysgrifenedig i gwestiynau a ofynnwyd yng nghyfarfod cyffredin diwethaf y Cyngor.

Er Gwybodaeth

i)              Cydymdeimladau - Y Cyn-Arglwydd Faer a'r Cyn-Gynghorydd Ceinwen Thomas.

Cyfeiriodd yr Aelod Llywyddol gyda thristwch at farwolaeth ddiweddar y Cyn-Arglwydd Faer a'r Cyn-gynghorydd Ceinwen Thomas. Gwasanaethodd Ceinwen fel Arglwydd Faer yn 2014-2015 a bu'n Gynghorydd am 27 mlynedd yn cynrychioli Ward Mynydd-bach. Gwasanaethodd Ceinwen yn y canlynol:

 

Cyngor Dinas Abertawe	23/05/1990 i 31/03/1996
Dinas a Sir Abertawe	04/05/1995 i 04/05/2017

 

ii)             Cydymdeimladau - Y Cyn-gynghorydd Hilary Sullivan.

Cyfeiriodd yr Aelod Llywyddol gyda thristwch at farwolaeth ddiweddar y Cyn-gynghorydd Hilary Sullivan. Roedd Hilary yn gyn-Gynghorydd yn Sir Gorllewin Morgannwg ac yn gwasanaethu cymuned Townhill.

 

iii)           Gwobr Marc Ansawdd Efydd y Gwasanaeth Ieuenctid

Llongyfarchodd yr Aelod Llywyddol Dîm y Gwasanaeth Ieuenctid am ennill y Marc Ansawdd Efydd. Mae'r Marc Ansawdd Efydd yn dangos safon darpariaeth ieuenctid ar draws y pum clwb yn Abertawe. Mae'n tystio bod ein Tîm Gwasanaeth Ieuenctid yn darparu lle diogel i bobl ifanc ffynnu. Dywedodd yr Aseswyr fod Tîm y Gwasanaeth Ieuenctid wedi rhagori ar y dangosyddion perfformiad.

 

Roedd yr asesiad yn cynnwys Rheolwr y Gwasanaeth Ieuenctid, aelodau staff, partneriaid a phobl ifanc sy'n cael mynediad i'r gwasanaeth, a chanmolodd bob un ohonynt y gwasanaeth a'r effaith yr oedd gweithwyr allweddol yn ei chael ar eu bywydau. Roedd cyfranogiad y bobl ifanc wrth lunio a dylunio'r ddarpariaeth yn amlwg ac fe'i canmolwyd yn fawr gan yr aseswyr. Dylai'r Cyngor fod yn falch o'i staff sy'n darparu mannau diogel a pherthnasoedd ag oedolion y gellir ymddiried ynddynt i bobl ifanc. Ar ran y Cyngor, llongyfarchodd bawb a gymerodd ran a gofynnodd am gymeradwyaeth i Dîm y Gwasanaeth Ieuenctid.

 

iv)           Ymgyrch Defnyddia Dy Gymraeg

Dywedodd yr Aelod Llywyddol fod Comisiynydd y Gymraeg yn annog pobl i ddefnyddio'u Cymraeg mewn bywyd bob dydd bob blwyddyn yn ystod wythnos ymgyrch arbennig. Eleni mae'n digwydd rhwng 25 Tachwedd a 9 Rhagfyr. Nod yr ymgyrch yw codi hyder, a chynyddu'r defnydd o wasanaethau cyfrwng Cymraeg, gan wireddu'r weledigaeth o Gymru lle gall pobl fyw yn Gymraeg. Anogodd yr Aelod Llywyddol bawb i ddefnyddio eu Cymraeg.

 

v)             Y Cynghorydd Fiona Gordon - Dysgwr y Flwyddyn 2024 ar y cyd yn Sir Gaerfyrddin

Llongyfarchodd yr Aelod Llywyddol y Cynghorydd Fiona Gordon am gael ei henwi'n Ddysgwr y Flwyddyn 2024 ar y cyd yn Sir Gaerfyrddin yn ddiweddar.

 

vi)           Adolygiad Cymunedol Abertawe - Argymhellion Terfynol

Cyhoeddodd Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Cymru (CDFfC) Argymhellion Terfynol Adolygiad Cymunedol Abertawe ar 5 Tachwedd 2024. Gellir gweld yr argymhellion terfynol yn: https://www.cdffc.llyw.cymru/arolygon/11-24/swansea-community-review-final-recommendations

 

Dylid cyfeirio unrhyw sylwadau pellach ynghylch y materion yn yr adroddiad Argymhellion Terfynol at Lywodraeth Cymru yn LGPolicy.Correspondence@llyw.cymru

Dylid eu gwneud cyn gynted â phosib a heb fod yn hwyrach na 6 wythnos o'r dyddiad y cyflwynwyd argymhellion y Comisiwn i Lywodraeth Cymru ar bob achlysur.

 

Bydd Llywodraeth Cymru'n ystyried yr adroddiad ac os yw'n credu ei fod yn briodol, bydd yn rhoi'r argymhellion ar waith naill ai fel y'u cyflwynwyd, neu gydag addasiadau. Bydd y newidiadau'n dod i rym yn yr Etholiadau Llywodraeth Leol ym mis Mai 2027.

 

vii)          Diweddariad Uwch-staff

Dywedodd yr Aelod Llywyddol fod Dave Howes, Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol wedi cael llawdriniaeth yn ddiweddar, ac mae'n debygol y bydd yn absennol am gyfnod. Gwnaeth y Pwyllgor Penodiadau a gynhaliwyd ar 30 Hydref 2024 benodi Amy Hawkins yn Gyfarwyddwr Dros Dro'r Gwasanaethau Cymdeithasol. Mae Lucy Friday wedi cael ei phenodi'n Bennaeth Dros Dro'r Gwasanaethau Oedolion i ôl-lenwi rôl Amy. Anfonodd yr Aelod Llywyddol ei dymuniadau gorau at Dave a llongyfarchodd y rheini a benodir.

 

Bydd Tracey Meredith, y Prif Swyddog Cyfreithiol/Swyddog Monitro'n ymddeol ar 15 Rhagfyr 2024. Ystyriodd y Pwyllgor Penodiadau a gynhaliwyd ar 2 Rhagfyr 2024 opsiynau ar gyfer ymdrin â'r ymddeoliad a phenododd Debbie Smith yn Brif Swyddog Cyfreithiol Dros Dro/Swyddog Monitro Dros Dro am gyfnod o hyd at 12 mis er mwyn recriwtio rhywun yn barhaol yn y swydd hon. Diolchodd yr Aelod Llywyddol ac Arweinydd y Cyngor i Tracey am ei gwaith a'i chyfraniad dros y blynyddoedd a dymunodd y gorau iddi am ei hymddeoliad. Gwnaethant hefyd longyfarch Debbie, sydd wedi bod yn amhrisiadwy wrth gyflenwi ar gyfer Tracey yn ystod ei chyfnod absenoldeb tymor hir.

 

viii)        Ymddeoliad - Caroline Miller, Swyddfa'r Cabinet

Dywedodd yr Aelod Llywyddol y bydd Caroline Miller yn ymddeol ar 12 Ionawr 2025 ar ôl 43 blynedd. Dechreuodd Caroline weithio yn Oriel Gelf Glynn Vivian ym mis Medi 1981. Ers hynny, mae hi wedi gweithio mewn amryw o rolau ar draws y Cyngor, gan gynnwys yr Amgueddfa Forol, Rheoli Adeiladu, Ysgrifennydd y Peiriannydd Cynorthwyol, Tîm y Syrfewyr, fel Ysgrifennydd Pennaeth Gwasanaeth ac yn Swyddfa'r Arglwydd Faer, cyn aros yn Swyddfa'r Cabinet dros yr 20 mlynedd diwethaf. Anfonodd yr Aelod Llywyddol ei dymuniadau gorau at Caroline am ymddeoliad iach a hapus.

 

ix)           Gyda'n Gilydd dros y Nadolig

Dywedodd yr Aelod Llywyddol fod Cyngor Abertawe, mewn partneriaeth â JR Events & Catering, wedi cynnal menter Gyda'n gilydd dros y Nadolig ar 3 Rhagfyr 2024. Roedd y digwyddiad yn darparu cinio Nadolig am ddim i'r rheini sy'n ddigartref, yn unig neu mewn angen. Diolchodd i bawb a wnaeth helpu.

 

x)             Dillad Nadolig yn y Cyngor

Dywedodd yr Aelod Llywyddol ei bod yn braf gweld cynifer o bobl yn gwisgo dillad Nadolig yn y Cyngor heno, er iddi gwestiynu siwmper Nadolig y Scarlets. Gofynnodd i'r rheini sy'n gwisgo siwmperi, teis Nadolig, etc., ystyried rhoi £5 a'r 'difethwyr hwyl' h.y., y rheini nad ydynt yn gwisgo dillad Nadolig, ystyried rhoi £10. Bydd yr holl roddion yn cael eu rhoi i elusen digartrefedd.

Er Gwybodaeth

i)               Gyda'n Gilydd dros y Nadolig

Diolchodd Arweinydd y Cyngor hefyd i bawb am eu cefnogaeth gyda'r fenter Gyda'n Gilydd dros y Nadolig ar 3 Rhagfyr 2024. Roedd y digwyddiad yn darparu cinio Nadolig am ddim i'r rheini sy'n ddigartref, yn unig neu mewn angen. Diolchodd i bawb a wnaeth helpu.

 

ii)             Rhaglen Yma i chi y gaeaf hwn

Amlinellodd Arweinydd y Cyngor Raglen "Yma i Chi y Gaeaf hwn" y Cyngor sydd â'r nod o gynorthwyo'r rheini sydd mewn angen a'r gymuned ehangach yn Abertawe. Dywedodd fod y rhaglen yn cynnwys darparu dros 1,000 o dalebau bwyd i'r rheini sydd mewn angen ac y byddai cynllun teithio am ddim ar fysiau ar waith yn ystod cyfnod y Nadolig.

 

iii)           Pêl-droed Cymru - Llwyddiant

Llongyfarchodd Arweinydd y Cyngor Dîm Pêl-droed Cymru am greu hanes trwy ennill lle mewn prif bencampwriaeth i fenywod am y tro cyntaf. Mae Cymru wedi sicrhau lle ym Mhencampwriaeth Ewrop 2025.

Gellir cyflwyno cwestiynau’n ysgrifenedig i’r Gwasanaethau Democrataidd Democratiaeth@abertawe.gov.uk hyd at ganol dydd y diwrnod cyn y cyfarfod. Bydd cwestiynau ysgrifenedig yn cael eu blaenoriaethu.

Gall y cyhoedd ddod a gofyn cwestiynau’n uniongyrchol os bydd amser.

Rhaid i gwestiynau fod yn berthnasol i’r eitemau ar ran agored yr agenda ac ymdrinnir â nhw o fewn cyfnod o 10 munud.

 

Er Gwybodaeth

 

 

Dim

Ni chafwyd cwestiynau gan y cyhoedd.

For Information

 

Cyflwynodd y Swyddog Adran 151 adroddiad gwybodaeth a oedd yn darparu asesiad o effaith debygol cyhoeddiad Cyllideb y DU ar 30 Hydref 2024.

Cymeradwywyd

Cyflwynodd Aelod y Cabinet dros Wasanaethau Corfforaethol a Pherfformiad adroddiad a oedd yn gofyn am ystyried diwygiadau i'r Polisi Gamblo.

 

Penderfynwyd cymeradwyo'r diwygiadau arfaethedig i'r Polisi Gamblo a mabwysiadu'r Polisi diwygiedig atodedig a amlinellir yn Atodiad C yr adroddiad.

Cymeradwywyd

Cyflwynodd Aelod y Cabinet dros yr Economi, Cyllid a Strategaeth adroddiad a oedd yn manylu ar gyfrifo sylfaen Treth y Cyngor ar gyfer Dinas a Sir Abertawe, ei Gynghorau Cymuned/Tref ac Awdurdod Iechyd Porthladd Bae Abertawe ar gyfer 2025/2026. Mae'n ofynnol i'r cyngor bennu Sylfeini Treth y Cyngor erbyn 31 Rhagfyr.

 

Penderfynwyd:

 

1)             Cymeradwyo'r Sylfeini Treth y Cyngor ar gyfer 2025/2026.

 

2)             Yn unol â Rheoliadau Awdurdodau Lleol (Cyfrifo Sylfaen Treth y Cyngor) (Cymru) 1995, fel y'u diwygiwyd, dyma fydd cyfrifiad Dinas a Sir Abertawe ar gyfer y flwyddyn 2025/2026:

 

	Ar gyfer yr ardal gyfan	95,063
	Ar gyfer ardaloedd Cynghorau Cymuned/Tref:
	Llandeilo Ferwallt	2,046
	Clydach	2,684
	Gorseinon	3,377
	Tregŵyr	2,055
	Pengelli a Waun-gron	449
	Llanilltud Gŵyr	365
	Cilâ	2,189
	Llangynydd, Llanmadog a Cheriton	534
	Llangyfelach	976
	Llanrhidian Uchaf	1,608
	Llanrhidian Isaf	343
	Llwchwr	3,560
	Mawr	760
	Y Mwmbwls	10,191
	Penlle'r-gaer	1,638
	Pennard	1,560
	Pen-rhys	475
	Pontarddulais	2,392
	Pont-lliw a Thir-coed	1,072
	Porth Einon	471
	Reynoldston	316
	Rhosili	204
	Y Crwys	725
	Cilâ Uchaf	592
	Ar gyfer ardal Awdurdod Iechyd Porthladd Bae Abertawe	66,163

 

Cymeradwywyd

Cyflwynodd Aelod y Cabinet dros Wasanaethau Corfforaethol a Pherfformiad adroddiad a oedd yn cyflwyno drafft o Adolygiad Perfformiad Blynyddol 2023/2024 y cyngor, sy'n bodloni'r gofynion statudol i gyhoeddi adroddiad hunanasesu blynyddol ac adroddiad blynyddol ar les o dan Ran 6 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau Llywodraeth Leol (Cymru) 2021 a Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn eu tro.

 

Penderfynwyd cymeradwyo cyhoeddi Adolygiad Perfformiad Blynyddol drafft 2023/2024.

Cyflwynodd Aelod y Cabinet dros Drawsnewid Gwasanaethau adroddiad a oedd yn cynnig cynnydd mewn rhenti a ffioedd yn y Cyfrif Refeniw Tai (HRA) ar gyfer 2025/2026.

 

Penderfynwyd:

 

1)             Cynyddu rhenti 2.7%, sydd o fewn yr uchafswm a ganiateir dan bolisi Llywodraeth Cymru fel y manylir yn adran 3.1 yr adroddiad.

 

2)             Cywiro un ar ddeg (11) eiddo â rhenti anghyson yn unol â pholisi Llywodraeth Cymru fel yr amlinellir yn adran 3.2 o'r adroddiad.

 

3)             Cymeradwyo ffioedd, taliadau a lwfansau fel yr amlinellir yn Adran 3.3 yr adroddiad.

Cymeradwywyd

Cyflwynodd Aelod y Cabinet dros Addysg a Dysgu adroddiad a oedd yn amlinellu canlyniad adolygiad Trefniadau Derbyniadau Ysgolion 2026-2027 fel y cytunwyd gan y Cyngor ar 21 Mawrth 2024.

 

Penderfynwyd derbyn canfyddiadau'r adolygiad Trefniadau Derbyniadau gan Fforwm Derbyniadau Ysgolion a'i feini prawf fel yr amlinellwyd yn yr adroddiad.

Cymeradwywyd

Cyflwynodd yr Aelod Llywyddol, Swyddog Monitro a Phennaeth y Gwasanaethau Democrataidd adroddiad a oedd yn ceisio diwygio Rheolau Gweithdrefnau'r Cyngor sy'n ymwneud â Chwestiynau'r Cynghorwyr.

 

Penderfynwyd diwygio Rheol 22 Gweithdrefnau'r Cyngor i gynnwys:

 

“Councillor Questions & the Cancellation of an Ordinary Meeting of Council

In the event of an Ordinary Meeting of Council being cancelled, the Council Procedure Rules relating to Councillors Questions remain unaffected i.e.:

 

1)             The deadline for submission of Councillors Questions to the cancelled Ordinary Meeting of Council remains. Councillors should submit their allocation of Councillors Questions to the Democratic Services (DS) Team accordingly.

 

2)             An additional Period of 30-Minutes shall be added to the next Ordinary Meeting of Council.”

Er Gwybodaeth

1)       ‘Cwestiynau Atodol’ Rhan A

 

Cyflwynwyd naw (9) 'Cwestiwn Atodol' Rhan A.  Ymatebodd Aelod(au) perthnasol y Cabinet ar ffurf atebion ysgrifenedig a gynhwyswyd yng Ngwŷs y Cyngor.

 

Dangosir y cwestiynau atodol hynny yr oedd angen ymateb ysgrifenedig arnynt isod:

 

Cwestiwn 4 Gofynnodd y Cynghorydd P M Black y canlynol:

Beth yw'r nifer sy'n manteisio ar Gredydau Pensiwn yn Abertawe ar hyn o bryd ac a allwch chi ddarparu amcangyfrif o'r rheini sydd â hawl iddo ond nad ydynt yn derbyn Credydau Pensiwn? Beth arall y gall y Cyngor ei wneud i sicrhau bod y rheini sydd i fod i'w derbyn yn eu derbyn mewn gwirionedd?

 

Dywedodd Arweinydd y Cyngor y darperir ymateb ysgrifenedig.

 

Cwestiwn 5 Gofynnodd y Cynghorydd S J Rice:

Faint y mae adeilad gwag Debenhams wedi'i gostio i'r Cyngor ers iddo ei gymryd?

 

Dywedodd Arweinydd y Cyngor y darperir ymateb ysgrifenedig.

 

Cwestiwn 8 Gofynnod y Cynghorydd P N May:

Pryd oedd y tro diwethaf i’r Cyngor geisio cynyddu ymwybyddiaeth y cyhoedd o’i gamau gorfodi llwyddiannus ynghylch tipio’n anghyfreithlon?

 

Dywedodd Aelod y Cabinet dros y Gymuned (Gwasanaethau) y darperir ymateb ysgrifenedig.

 

2)       ‘Cwestiynau nad oes angen Cwestiynau Atodol ar eu cyfer' Rhan B

 

Cyflwynwyd Un (1) 'gwestiwn nad oedd angen cwestiynau atodol ar eu cyfer' Rhan B.

Er Gwybodaeth

 

1)       ‘Cwestiynau Atodol’ Rhan A

 

Cyflwynwyd pum (5) 'Cwestiwn Atodol' Rhan A. Ymatebodd Aelod(au) perthnasol y Cabinet ar ffurf atebion ysgrifenedig a gynhwyswyd yng Ngwŷs y Cyngor.

 

Dangosir y cwestiynau atodol hynny yr oedd angen ymateb ysgrifenedig arnynt isod:

 

Cwestiwn 5 Gofynnodd y Cynghorydd L James:

Nid yw'r ymateb yn trafod yr holl bwyntiau a godwyd yn fy nghwestiwn gwreiddiol. Hoffwn wybod am Tetra Packs yn enwedig, a chyrchfannau lle mae'r deunyddiau ailgylchu'n cael eu hallforio.

 

Dywedodd Aelod y Cabinet dros y Gymuned (Gwasanaethau) y darperir ymateb ysgrifenedig.

 

2)       ‘Cwestiynau nad oes angen Cwestiynau Atodol ar eu cyfer' Rhan B

 

Cyflwynwyd tri (3) 'chwestiwn nad oedd angen cwestiynau atodol' ar eu cyfer Rhan B.