Agenda a Chofnodion

www.abertawe.gov.uk/DatgeliadauBuddiannau

Datganodd y Cynghorydd Joe Hale a'r Cynghorydd Mary Jones fudd personol yn y trosolwg o'r adroddiad Gweithio Rhanbarthol.

 

Gwahoddwyd:

Y Cyng. Rob Stewart (Arweinydd)

Sarah Caulkin (Cyfarwyddwr, Adnoddau)

 

Roedd y Cynghorydd Rob Stewart (Arweinydd), Phil Roberts (Prif Weithredwr) a Sarah Caulkin (Cyfarwyddwr Adnoddau) yn bresennol yn y panel a rhoesant drosolwg o Weithio Rhanbarthol er mwyn cyfeirio a chefnogi'r ymchwiliad.  Nodwyd y pwyntiau canlynol:

 

·         Trafodwyd pam ein bod angen diwygio, gan gynnwys: caledi a fforddadwyedd gwasanaethau'r cyngor; mae patrymau ôl-traed cymhleth ar hyn o bryd; cyfyngiadau cydweithio a sicrhau bod y ffocws ar ganlyniadau dinasyddion.

·         Mae gwaith newid sylweddol yn mynd rhagddo ar lefel ranbarthol yn dilyn y cyhoeddiadau a chyfarfod dilynol Llywodraeth Cymru ynghylch Diwygio Llywodraeth Leol (LGR) yng Nghymru. Cyflwynodd Llywodraeth Cymru ei gynigion ar gyfer gweithio rhanbarthol gorfodol a Phwyllgorau Llywodraethu ar y Cyd (PLlC) sy'n codi o broses ymgynghori'r Papur Gwyn:

·         Mae meysydd gwasanaeth mandedig gweithio rhanbarthol yn cynnwys:

―   Datblygiad economaidd

―   Cludiant

―   Cynllunio defnydd tir strategol a rheoli adeiladau

―   Gwasanaethau cymdeithasol

―   Gwella addysg ac anghenion dysgu ychwanegol

―   Diogelu'r cyhoedd

·         Byddai'r Pwyllgorau Llywodraethu ar y Cyd yn gyfrifol am gynllunio a rheoli'r rhain yn effeithiol. Bydd dau fath o Bwyllgorau Llywodraethu ar y Cyd: Llywodraethu a Gwasanaeth. Bydd Pwyllgorau Llywodraethu ar y cyd ar gyfer pob rhanbarth yn cynnwys aelodau etholedig. Byddant yn gyrff sy'n gwneud penderfyniadau â lefelau cyson o ddirprwyaeth o bob ALl. Bydd deddfwriaeth newydd yn pennu eu dyletswyddau a'u pwerau.

·         Bydd strwythurau partneriaeth presennol yn cael eu cynnal yn y fframwaith newydd ac yn cydfodoli.

·         Cynigir bod tri rhanbarth mawr,

―    Gogledd Cymru, Canolbarth a Gorllewin Cymru a De-ddwyrain Cymru.

―   Byddai Abertawe'n rhan o Ganolbarth a Gorllewin Cymru ynghyd â Phowys, Ceredigion, Sir Benfro, Sir Gâr a Chastell-nedd Port Talbot.

·         Mae'n debygol y bydd llawer o Bwyllgorau Llywodraethu Gwasanaeth ar y Cyd dan y cynigion hyn ar batrymau ôl-traed rhanbarthol ac is-ranbarthol. Bydd y rhain yn goruchwylio cynllunio, cyllidebu, cyllid etc. Roedd gan y panel bryderon ynghylch haen arall o fiwrocratiaeth o bosib.

·         Hysbyswyd y panel y byddant yn symud i ffwrdd o uno i fodel fframwaith.

·         Amlinellodd y panel yr angen am ystyried trefniadau craffu yn y modelau partneriaeth hyn am fod hyn yn dal i fod yn aneglur ar hyn o bryd.

·         Atodwyd crynodeb o ymatebion Cyngor Abertawe i'r Papur Gwyn i'r adroddiad er gwybodaeth.

·         Mae adolygiad o'r partneriaethau presennol yn amlygu bod y cyngor yn ymwneud ag oddeutu 100 o bartneriaethau/meysydd cydweithio ar hyn o bryd ond y tri mwyaf yw: ERW, y Dinas-ranbarth a Bae'r Gorllewin.

·         Ac eithrio'r tri mwyaf, mae'r cyngor hefyd yn gwneud cyfraniad ariannol o £150 i bartneriaethau'n flynyddol. Mae amser swyddog y cyngor yn gyfwerth ag ychydig llai na 600 o ddiwrnodau bob blwyddyn (heb gynnwys y swyddi hynny sy'n cael eu hariannu'n benodol drwy grant ar gyfer gwaith rhanbarthol)

·         Cytunodd y panel ei fod yn bwysig deall yr hyn sy'n gweithio'n dda gyda'r trefniadau presennol, yr hyn sydd angen ei wella a pha gydweithrediadau sydd ddim yn ychwanegu gwerth. Mae'r panel yn bwriadu ystyried hyn wrth siarad â swyddogion a phartneriaid drwy'r ymchwiliad hwn.

·         Trafodwyd prif fanteision ac anfanteision gweithio ar y cyd, gan gynnwys:

―   Manteision posib: rhannu arfer da, syniadau ac arloesedd; rhannu adnoddau er mwyn sicrhau mwy o allu; rhannu gwybodaeth a deallusrwydd busnes; cynllunio a rheoli perfformiad ar y cyd yn rhanbarthol; rheoli prosiect(au) risg uchel ar y cyd; hyfforddiant a datblygiad a chyfleoedd rhwydweithio.

―   Anfanteision posib: yn aml, cynhelir cyfarfodydd yn Llandrindod - golyga hyn fod yr holl bartneriaid yn gorfod teithio'n bell. Cytunodd y panel fod angen gwell defnydd o dechnoleg newydd a thechnoleg gweithio o bell; amser staff; gall grwpiau ac ysgogwyr â blaenoriaethau gwahanol wneud y broses o wneud penderfyniadau a chynnydd yn un araf; ychydig iawn o gyfraniad ariannol sydd, sy'n gallu golygu ei fod yn gweithredu ar adnoddau sydd eisoes wedi'u hymestyn; anaml y bydd rhai grwpiau'n cwrdd felly mae'n anodd gweithredu agenda ystyrlon.

·         Nid yw trefniadau cadarn ar gyfer craffu wedi'u trafod eto, fodd bynnag amlygodd crynodeb y Papur Gwyn y dylai ymagwedd PLlC gael ei chynnwys ynghyd â phwyllgor craffu rhanbarthol ar y cyd. Ni ddylai gwaith gael ei ddyblu rhwng pwyllgorau craffu rhanbarthol a'r awdurdodau lleol a dylai un awdurdod arwain pwyllgor craffu unigol.

·         Awgrymwyd hefyd y dylai swyddogaeth graffu fod yn seiliedig ar arfer da yn rhanbarthol ac yn genedlaethol. Mae'n rhaid i aelodau etholedig lleol gael llais ac mae'n rhaid iddynt allu dal cyrff rhanbarthol i gyfrif ar ran dinasyddion lleol. Mae awgrym hefyd i gynnwys grwpiau cyhoeddus a rhanddeiliaid yn y broses graffu.

·         Amlygwyd materion ynghylch cytuno, er enghraifft: cydfodolaeth PLlC a Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus; cytuno ar draws clystyrau rhanbarthol gwahanol sydd eisoes ar waith fel dinas-ranbarthau.

·         Mae risg y gallai Llywodraeth Cymru gyflwyno fframwaith sydd naill ai heb ei gydlynu, neu sy'n cael effaith andwyol ar y partneriaethau presennol hynny sy'n profi eu bod yn hynod fuddiol. Clywodd y panel fod y CLlLC yn annog Llywodraeth Cymru i weithio gydag awdurdodau lleol i adolygu trefniadau presennol ac i wella lle bo angen; adolygu cytundebau rhwymol presennol rhwng cynghorau; ystyried amrywiadau rhanbarthol a pheidio â chymryd ymagwedd un ateb sy'n addas i bawb; ystyried cytundebau fframwaith rhanbarthol yn gynnar yn y broses cyn ffurfioli popeth.

·         Mae risg hefyd y bydd y penderfyniadau rhanbarthol yn gofyn am broses benderfynu gan yr ALl a allai gymryd amser a pheri i'r newidiadau fod yn anodd i'w gweithredu.

·         Cytunodd y panel fod rhaid i ni ddysgu gwersi o brofiad, gan gynnwys ad-drefniadau llywodraeth leol a chynigion i rannu gwasanaethau, er enghraifft:

―   Yr angen am glymblaid arweiniol a gweledigaeth a rennir.

―   Mae angen i'r cyngor a'r partneriaid allu rhoi amser ac adnoddau er mwyn datblygu syniadau

―   Yr angen am arweinyddiaeth glir, amser, blaenoriaeth a ffocws

―   Yr angen am gysoni hyfforddiant a sgiliau staff

―   Yr angen am gysoni amodau a thelerau a pholisïau sy'n ymwneud â'r gweithlu wrth iddynt amrywio'n sylweddol ac mae hyn yn cymryd amser
 

―   Cysoni rhwng gwahanol dimau sy'n gweithio gyda'i gilydd oherwydd gall diwylliant fod yn wahanol iawn mewn gwahanol sefydliadau

 

a) Llunio Cylch Gorchwyl yr ymchwiliad

b) Cynllunio’r ymchwiliad a’r cynllun prosiect

 

Cytunwyd ar y canlynol:

 

a)    Casgliad o ddyddiadau ar gyfer y rhaglen waith gytunedig

b)    Gweithgareddau craffu yn ôl y rhaglen waith ddrafft a ddosbarthwyd

c)    Cyhoeddi blog 'galw am dystiolaeth' a'i rannu ar Twitter

ch)      Y Tîm Craffu i gwblhau peth ymchwil desg sy'n edrych ar wahanol ddulliau craffu a ddefnyddir mewn partneriaethau amrywiol.

d)   Cynhelir y cyfarfod nesaf ar 30 Hydref a bydd yn edrych ar y darlun ariannol mewn perthynas â gweithio rhanbarthol